گاهشمار طبری

گاهشماری طبری

گاهشماری طبری / تبری (مازندرانی) ، نوعی از گاهشمار ساسانی است که در آن یک سال معادل ۳۶۵ روز و شامل دوازده ماه ۳۰ روزه بوده‌ است .

مبداء سال طبری از دوم مرداد ۱۳۳ سال پیش از هجرت ، مصادف با پادشاهی «قباد ساسانی» و حاکم شدن فرزندش «کیوس» بر تبرستان است.

از آنجا که دوازده ماه سی روزه برابر سیصد و شصت روز خواهد شد ، پنج روز اضافه محاسبه نمی‌شود . پنج روز اضافه هر سال پیتِک نامیده شده و به آخر سال اضافه می‌شود . اهالی سعی می‌کنند که این پنج روز را در دامان طبیعت به استراحت بگذرانند . به شش روز اضافه سالهای کبیسه ششک گفته می‌شود.

سال طبری با فردینه ما (مرداد ماه) آغاز و با نوروز ما (تیر ماه) پایان می‌پذیرد .

امیر تیمور قاجار (همدوره محمدشاه قاجار) ماه‌های طبری را چنین می‌شمارد :

سیوماه و کرچ و هره ماه و تیر           دگرهست مردال و شروین و میر
چو اونه مه و ارکه ماه است و ده       زپی وهمن و هست نوروز اخیر
پتک را بدان خمسه زائده                 به آئین هر کس صغیر و کبیر

دربارهٔ مبدأ تقویم تبری نظرات متفاوتی ارائه شده‌ است و مبدأ آن را اسپهبدی (۲۴شمسی) ، یزدگردی ، خراجی (۱۱ق . ه) یا باستانی می‌نامند . اما آنچه امروزه مشهور است بر اساس محاسبات نصرالله هومند آغاز آن باستانی و برابر با دوم مرداد ۱۳۳سال پیش از هجرت مصادف با پادشاهی قباد ساسانی و حاکمیت فرزندش کیوس بر ساتراپ تبرستان می‌باشد . وی معتقد است که در این سال مردمان تبرستان با برقراری یک روز کبیسه به نام ششک سال را از گردش بازداشتند و از این رو آن را مبدأ در نظر گرفت. از اینرو این تقویم با تقویم هجری خورشیدی ۱۳۳ سال تفاضل دارد که بعلت تفاوتشان در سر سال از اول فروردین تا اول مرداد این تفاضل ۱۳۲ سال می‌باشد .

 

گاهشمار طبری
گاهشماری طبری

 

✅ این گاهشماری با قرائتی دیگر (غیررسمی و قدیمی‌تر) در تطبیق با تقویم هجری خورشیدی سال آن از ۳ مردادماه تثبیت شده و شروع می‌شود و در ماه‌های پاییز و زمستان با تقویم هجری شمسی مطابق است . در سالهای عادی روز اول فروردین با ۳۰ اونه ما تبری و پنج روز بعد با پیتک (۵ روزه) و در سالهای کبیسه شش روز اول فروردین برابر با شیشک (۶ روزه) برابر است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *