کاخ شاهپور
در جنوب بارفروش‌ده در عصر صفوی دریاچه‌ای وجود داشت که در میان آن جزیره‌ای بسیار زیبا واقع بود که آب آن از رودی به نام آقارود که شعبه‌ای از بابلرود بود تامین می‌شده است. شاه عباس اول که به مازندران عشق می‌ورزید در این جزیره،که آن را باغ شاه‌نامید، عماراتی عالیه بنیان نهاد. تا از این پس این نقطه تفرجگاهی فرحبخش برای وی و دولتخانه‌ی حاکم بارفروش‌ده باشد. همه‌ی سیاحان و سفرنامه نویسانی که از بارفروش دیدن کرده‌اند به وصف عمارات دلکش و باغات دلگشای این جزیره پرداخته‌اند. جزیره، پر از درختان نارنج و مرغزاری باشکوه و نخجیرگاهی مورد آرزو بود و سطح دریاچه پوشیده از گلهای نیلوفر آبی و انواع و اقسام پرندگان،به ویژه مرغابی بود. جزیره از عهد شاه عباس،به وسیله‌ی یک پل به شهر وصل می‌شد.
از آن پس شاهان دیگری چون شاه عباس دوم، آقا محمدخان قاجار، فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه نیز به بارفروش آمدند تا در رویای بهشت عدن و باغ ارم دیگری چند روزی در جزیره و دریاچه‌ی گلهای نیلوفر بحر ارم (نامی که گویند از عهد فتحعلیشاه رایج شد) به شکار و عیش و نوش بپردازند. از آن سو جزیره بحر ارم می‌توانست امن‌ترین نقطه برای کاخ شاهی و مقر حکومتی بارفروش باشد. کاخ شاه عباس در اواخر دوره فرمانروای خاندان زند مخروب و متروک شد. آقا محمدخان قاجار درجنوب جزیره کاخ دیگری بنا نهاد.
چندی بعد فتحعلیشاه قاجار آن عمارات رفیع و فضاهای وسیع عهد شاه عباس را تعمیر نمود، اما از قرار معلوم تاثیر این مرمت دیری نپایید، چنانکه وقتی چارلز استوات سیاح در ۱۷۳۵ میلادی و مدتی بعد ملگنوف به بحر ارم پا می‌نهند آن را خرابه‌ای بیش نمی‌یابند. کاخ شاه آقامحمدخان قاجار به عهد سلطان صاحبقران ناصرالدین شاه تعمیر شد، اما اواخر عهد قاجاریه آب دریاچه رو به نقصان نهاد و به تدریج به صورت باتلاق درآمد بویژه ضلع شرقی آن با جزیره هم سطح و هموار شد. در سال ۱۳۱۰ به دستور دولت رضاخان بقیه‌ی بخشهای دریاچه خشک و هموار شد تا پس از این بخشی از شهر بابل را تشکیل دهد. امروزه ضلع شمالی دریاچه را محله بحر ارم (یا دزدک چال،چنانکه در برخی منابع نسبتا متاخر نیز آمده است) شرقی و غربی، ضلع غربی آن را پارک شهید شکری، بازار روز و پایانه جنوب و ضلع جنوبی آن را روستای ملاکلا تشکیل می‌دهد
رضاشاه در وسط همین جزیره‌ای که از عهد شاه عباس اول صفوی به بعد محل تفرج و شکار شاهان و شاهزادگان و حکام این شهر بوده، کاخی بسیار زیبا بنیان نهاد. کاخی دو طبقه با اتاقها و تالارهای متعدد که مزین به گچبریهای بسیار زیبا هستند. این کاخ در سال ۱۳۶۲ به دانشگاه علوم پزشکی بدل شد. زیبایی منحصر به فرد نمای خارجی کاخ و درختان بهم تنیده و چمنزارهای باشکوه آن هنوز هم بازتاباننده‌ی بخشی از شکوه بی‌نظیر آن دریاچه و جزیره گلهای نیلوفر آبی است که چونان باغ ارم رویای آن هنوز هم در خیال پر است.
منابع
سرتیپ‌زاده، بیژن. خداپرست، کبری. فهرست روزنامه‌های موجود در کتابخانه ملی ایران. تهران؛ کتابخانه ملی ایران: ۱۳۵۶
برزین، مسعود. مطبوعات ایران. تهران؛ شرکت سهامی افست: ۱۳۵۴
ترابیان، حسین. مطبوعات ایران از شهریور ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۶. تهران؛ اطلاعات: ۱۳۳۶
یادداشتهای دکتر جعفر نیاکی
