حاج شیخ محمد حسن مازندرانی، معروف به شیخ کبیر فرزند ملا صفر یکی از علما و مراجع مازندران در اواخر قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم هجری قمری است.
این عالم ربانی در باب کنار از توابع شهرستان بابل به دنیا آمد و پس از فراگیری تحصیلات اولیه در ایران رهسپار عتبات و عالیات شد و سالها نزد علمای بزرگ آن روزگار به ویژه آخوند محمد کاظم خراسانی، علامه سید محمد کاظم طباطبایی یزدی استفاده ها برد تا خود به درجه اجتهاد نائل شد. وی پس از سالها تحصیل و تدریس به مازندران برگشت و در شهر بابل رحل اقامت کرد و به ترویج دین مبین اسلام و تدریس فقه شیعه پرداخت و سالها در مازندران (بابل) زعم شیعه و مرجع خاص و عام بود.
شیخ کبیر عالمی کامل، فقیهی متحبر، مجتهدی اصولی و آیتی زاهد و متواضع بود و بنا به نوشته صاحب ریحانه الادب وی از اکابر علمای امامیه عصر ما میباشد که عالم عامل، فاضل کامل، متبحر محقق مدقق، جامع معقول و منقول و حاوی فروع و اصول بود. این شهرت علمی توام با تواضع و فروتنی ایشان سبب شده بود که پیوسته شیفتگان علم و فضیلت مشتاقانه به جانب شهر بابل روانه شوند تا از محضر او کسب فیض کنند.
شیخ کبیر با اقامت خود در مازندران همیشه ملجا و پناه محرومان و مستمندان بود و زندگی ساده و عاری از هر گونه وابستگی دنیوی او سرمشق دیگران به حساب میآمد و همین امر محبوبیت روز افزون او را نزد همگان فراهم ساخت به طوری که فرمان او را جان و دل خریدار بودند.
این عالم وارسته برای نماز و سایر عبادات اهمیت فوق العاده ای قائل میشد، بدین جهت دائم الذکر و دائم الوضو بود و همیشه به شاگردان، اطرافیان و کسانی که به وی مراجعه می کردند، توصیه میکرد که پیوسته به یاد خدا باشند و آنی خدا را فراموش نکنند و فقط او را پرستش نمایند و از صراط مستقیم خارج نشوند.
شیخ کبیر مازندرانی سرانجام در شوال ۱۳۴۴ یا ۱۳۴۵ هجری قمری در شهر بابل وفات کرد و در همانجا در اتاق جنب مقبره ملانصیر در محل طوقداربن به خاک سپرده شد. وی در مقابل مقبره ای دارد که مزار خواص بوده در جوار مقبره مسجدی بوده از بناهای آن مرحوم که آن را مسجد الامحدثین نام گذارد. معروف است که آن مسجد را با اشاره امام زمان (عج) ساخته است.
تألیفات شیخ کبیر
از امتیازات علامه شیخ کبیر مازندرانی (ره)، تبحر وتسلط بر رشته های مختلف علمی و با بهره برداری از همین مهارتها بود که آثار و تألیفات گرانقدری از خود به یادگار نهادند.
۱-. نتیجه المقال فی علم الدرایه والرجال
۲-سِراجُ الاُ مّه
۳-حَدیقهُ الْعارفین
۴-حدیقه الشیعه فیالاخلاق
۵-تَتْمیم الدُّره فی صلوه الجمعه
۶-شرح بر «شرح تصریف ملا سعدالدین تفتازانی»
۷-صراط النجاه